حق طلاق عبارتی است که این روزها زیاد در بین زوجین شنیده می‌شود تا جایی که گاهی زنان در زمان ازدواج، درخواست حق طلاق به‌عنوان یکی از شروط ضمن عقب می‌کنند. باید در نظر گرفت آنچه به‌عنوان حق طلاق در جامعه از آن یاد می‌شود، یک برداشت ناصحیح از قانون است چراکه بر اساس شرع، امکان سپردن حق طلاق به زن وجود ندارد و حق طلاق انحصارا در اختیار مرد است. به این ترتیب از آن باید به‌عنوان وکالت طلاق یا وکالت در طلاق یاد کرد.
اما چگونه زن می‌تواند اختیار طلاق در ازدواج را در اختیار بگیرد و حق طلاق چیست؟ در ابتدا در نظر داشته باشید، آنچه از آن به‌عنوان حق طلاق یاد می‌شود، در اصل وکالت در طلاق است که از سوی مرد به زن داده می‌شود. در این مقاله به بررسی حق طلاق یا عنوان صحیح آن وکالت در طلاق خواهیم پرداخت.
حق طلاق زن؛ آیا زوجه می‌تواند حق طلاق را بگیرد؟
ممکن است زوجین بعد از مدتی به بن‌بست خورده و نتوانند با یکدیگر زندگی کنند و چاره‌ای جز جدایی از یکدیگر نداشته باشند و در نتیجه تصمیم به طلاق بگیرند. بر اساس قانون طلاق عبارت است از انحلال نکاح دائم با رعایت شرایط و تشریفات خاص از سوی زوج و یا نماینده او.
مطابق قانون مدنی و شرع، طلاق یک عمل حقوقی یک‌جانبه (از جانب شوهر) است و ناشی از اراده زوجین نیست بنابراین حق طلاق انحصارا به مرد تعلق دارد. در ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی به این نکته اشاره شده است که مرد می‌تواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را نماید. مبنای فقهی ماده فوق حدیث ” الطلاق بید من اخذ بالساق” است.
با توجه به مطالب فوق مشخص شد که تنها مرد دارای حق طلاق است و این حق جزء قواعد آمره‌ای است که قابل اسقاط و واگذاری به غیر نیست. بنابراین زن نمی‌تواند در عقد ازدواج شرط کند که شوهرش حق طلاق او را ندارد زیرا مطابق ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی مرد در هر زمان که بخواهد می‌تواند زن خود را طلاق دهد و این شرط خلاف قواعد آمره است و درنتیجه باطل خواهد بود. همچنین زن نمی‌تواند شرط کند که حق طلاق با او باشد و این حق به واگذار شود زیرا قانون، حق طلاق را منحصرا در اختیار شوهر قرار داده است. البته قانون در این زمینه راه‌حلی دارد که وکالت در طلاق است.
شرایط درخواست طلاق از طرف زن
همان‌طور که گفتیم، قانون این اختیار را به مرد داده است که هر زمان خواست، بتواند زن خود را طلاق دهد و زن حق طلاق ندارد. البته در این زمینه تمامی حقوق مالی زن همچنان پابرجا است ولی اختیار درخواست طلاق به‌طور عمومی با مرد است. در مقابل بر اساس قانون، زن نیز در شرایطی می‌تواند درخواست طلاق کند.
بر اساس تبصره ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی زن می‌تواند باوجود شرایط مقرر در مواد ۱۱۱۹، ۱۱۲۹ و۱۱۳۰ این قانون، از دادگاه تقاضای طلاق نماید. بنابراین زن می‌تواند در موارد زیر درخواست طلاق کند:
ـ در صورتیکه زن، وکالت در طلاق داشته باشد. (۱۱۱۹)
ـ هرگاه شخصی چهار سال تمام غایب مفقود الاثر باشد، زن او می‌تواند تقاضای طلاق کند. (۱۰۲۹)
ـ در صورت استنکاف شوهر از پرداخت نفقه و عدم اجرا حکم محکمه و الزام او به دادن نفقه، زن می‌تواند برای طلاق به حاکم رجوع کند و حاکم شوهر او را جبار به طلاق می‌نماید. همچنین است در صورت عجز شوهر از دادن نفقه. (۱۱۲۹)
ـ هنگامی‌که دوام زوجیت، موجب عسر و حرج زن باشد که با اثبات عسر و حرج در دادگاه قاضی می‌تواند زوج را اجبار به طلاق نماید حال اگر اجبار میسر نباشد زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده می‌شود. (۱۱۳۰)
وکالت طلاق به زن؛ وکالت در طلاق چیست و حق طلاق چه کاربردی دارد؟
زن می‌تواند ضمن عقد نکاح شرط کند که از طرف شوهر وکالت طلاق داشته باشد که در موارد مشخص یا در مدت معین و یا حتی بدون شرط یا مدت زمان مشخص، بتواند خود را از قید زوجیت رها سازد که به‌طور عمومی به آن حق طلاق گفته می‌شود.
هنگامی‌که مرد به همسر خود وکالت در طلاق اعطا می‌کند به معنای واگذاری حق طلاق خود به زوجه نیست چراکه بر اساس قانون این حق، انحصارا در اختیار مرد است. وکالت در طلاق به این معنا است که زن به نمایندگی و وکالت از شوهر، می‌تواند خود را مطلقه سازد. از آنجاییکه اصولا وکالت هنگام عقد نکاح به‌صورت شرط ضمن عقد داده می‌شود، عزل وکیل، ممکن نخواهد بود.
بر اساس ماده ۱۱۱۹ قانون مدنی ممکن است ضمن عقد نکاح، یا هر عقد لازم دیگری شروطی درج شود که در صورت تحقق و اثبات آن در دادگاه، زن وکیل و وکیل در توکیل باشد. همچنین مرد می‌تواند وکالت در طلاق (حق طلاق) را به‌صورت معلق به زوجه اعطا کند مانند اینکه اختیار زوجه در طلاق را منوط به بذل تمام، یا قسمت معینی از مهریه کند. در مواردی نیز ممکن است به زن برای طلاق، به‌طور مطلق وکالت داده شود بدون اینکه اعمال وکالت، موکول به تحقق شرطی باشد.
ماده ۱۱۱۹ قانون مدنی بیان می‌کند “طرفین عقد ازدواج می‌توانند هر شرطی که مخالف با مقتضای عقد مزبور نباشد در ضمن عقد ازدواج یا عقد لازم دیگر بنمایند. مثل اینکه شرط شود هرگاه شوهر زن دیگر بگیرد یا در مدت معینی غائب شود یا ترک انفاق نماید یا بر علیه حیات زن سوء قصد کند یا سوء رفتاری نماید که زندگانی آن‌ها با یکدیگر غیر قابل تحمل شود زن وکیل و وکیل در توکیل باشد که پس از اثبات تحقق شرط در محکمه و صدور حکم نهائی خود را مطلقه سازد.”
با توجه به اینکه استرداد طلا در طلاق یکی از مواردی است که می‌تواند باعث بروز اختلاف بین زوجین شود، می‌توانید به مطلبی که پیش از این در وبسایت محاق درج شده است مراجعه کنید.
برای مشاوره حقوقی می‌توانید با موسسه حقوقی استمرار قانون (محاق) تماس بگیرید. برای این منظور کافی با شماره تلفن ۲۶۲۹۱۹۱۰-۰۲۱ تماس بگیرید تا جلسات مشاوره حقوقی با وکیل برای شما هماهنگ شود.
وکالت بلاعزل در طلاق
لازم به ذکر است که در شروط ضمن عقد نکاح نیز، مواردی در نظر گرفته شده است که در صورت امضا زوجین و تحقق هر یک از موارد و اثبات آن نزد دادگاه، به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر داده می‌شود که از آن به حق طلاق یاد شده است. در این شرایط زوجه با مراجعه به دادگاه و انتخاب نوع طلاق می‌تواند خود را مطلقه سازد.
موارد درخواست طلاق از طرف زن
الف ـ استنکاف شوهر از دادن نفقه به مدت ۶ ماه به هر عنوان و عدم امکان الزام او به تأدیه نفقه و همچنین در موردی که شوهر سایر حقوق واجبه زن را به مدت ۶ ماه ایفا نکند و اجبار او به ایفا هم ممکن نباشد.
ب ـ سوء رفتار یا سوء معاشرت زوج به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیر قابل تحمل نماید.
ج ـ ابتلای زوج به امراض صعب العلاج به‌‌شکلی که دوام زناشویی برای زوجه مخاطره انگیز باشد.
د ـ جنون زوج در مواردی که فسخ نکاح شرعا ممکن نباشد.
هـ ـ عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال زوج به شغلی که طبق نظر دادگاه صالح، منافی با مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد.
و ـ محکومیت شوهر به حکم قطعی به مجازات ۵ سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که بر اثر عجز از پرداخت منجر به ۵ سال بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدی که مجموعا منتهی به پنج سال یا بیشتر بازداشت شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد.
ز ـ ابتلای زوج به هرگونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه بر اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و ادامه زندگی را برای زوجه دشوار نماید.
ح ـ زوج، زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند (تشخیص ترک زندگی خانوادگی و تشخیص عذر موجه با دادگاه است) و یا ۶ ماه متوالی بدون عذر موجه از نظر دادگاه غیبت کند.
ط ـ محکومیت قطعی زوج در اثر ارتکاب جرم و اجرا هرگونه مجازات اعم از حد و تعزیر در اثر ارتکاب جرمی که مغایر با حیثیت خانوادگی و شئون زوجه باشد. تشخیص اینکه مجازات مغایر با حیثیت و شئون خانوادگی است با توجه به وضع و موقعیت زوجه و عرف و موازین دیگر، با دادگاه است.
ی ـ در صورتیکه پس از گذشت پنج سال زوجه از شوهر خود به جهت عقیم بودن و یا عوارض جسمی دیگر زوج صاحب فرزند نشود.
ک ـ در صورتیکه زوج مفقود الاثر شود و ظرف ۶ ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود.
هـ ـ زوج بدون رضایت زوجه همسر دیگری اختیار کند یا به تشخیص دادگاه بین همسران خود به عدالت رفتار ننماید.
برای هماهنگی مشاوره حقوقی آنلاین با موسسه حقوقی استمرار قانون تماس بگیرید. برای این منظور می‌توانید با شماره تلفن ۲۶۲۹۱۹۱۰-۰۲۱ تماس بگیرید تا هماهنگی‌های لازم برای مشاوره حقوقی آنلاین با وکلای پایه یک دادگستری انجام شود.
مراحل طلاق با وکالت طلاق؛ مراحل انجام طلاق با حق طلاق چیست؟
طلاقی که از سوی زوجه، به وکالت از زوج صورت می‌گیرد، مانند این است که خود زوج، زوجه را مطلقه کرده باشد و از حیث رجعی یا بائن بودن طلاق، تابع وکالتی است که به زن داده شده است. البته در رویه عملی، زوجه معمولا قسمتی از مهریه خود را بذل کرده و به وکالت از شوهر قبول بذل می‌کند تا طلاق خلع محسوب و امکان رجوع از طلاق، برای زوج وجود نداشته باشد. به این ترتیب این نوع طلاق برخلاف طلاق توافقی نیازی به حضور مرد در مراحل کار ندارد.
در این زمینه همچنین می‌توانید مطلب مهریه در طلاق توافقی را نیز بخوانید.
حال سوالی که مطرح می‌شود این است که زن با داشتن وکالت طلاق چگونه می‌تواند از همسر خود جدا شود؟ آیا به صرف داشتن وکالت در طلاق، می‌تواند به دفاتر ثبت ازدواج و طلاق مراجعه و طلاق خود را ثبت کند؟
مراحل گام به گام طلاق با وکالت در طلاق؛ چگونه با حق طلاق، جدا شویم؟
زن در ابتدا با معرفی وکالت طلاق خود، باید شخصی را به‌عنوان وکیل، برای همسر خود مشخص کند که دارای پروانه وکالت باشد (وکیل دادگستری)، چراکه جز در برخی استثنائات، فقط اشخاصی می‌توانند در محاکم اقدام به وکالت کنند که دارای پروانه رسمی وکالت باشند. تنها در این شرایط است که زن می‌توان از حق طلاق استفاده کند.
برای انتخاب وکیل طلاق در تهران می‌توانید با شماره موسسه مشاوره حقوقی استمرار قانون (محاق) تماس بگیرید. برای این منظور کافی است با شماره تلفن ۲۶۲۹۱۹۱۰-۰۲۱ تماس بگیرید تا جلسات مشاوره حقوقی با وکیل طلاق برای شما هماهنگ شود.
زن همچنین می‌تواند برای خود نیز وکیل مشخص نماید اما انتخاب وکیل برای خود او الزامی نیست و می‌تواند اصالتا (به‌صورت شخصی) در دادگاه حاضر شود. بعد از انتخاب وکیل برای همسر، باید به دادگاه خانواده رجوع کرده و پس از صدور گواهی عدم امکان سازش، برای اجرای صیغه طلاق و ثبت آن به دفترخانه رسمی ازدواج و طلاق مراجعه کند. به این ترتیب مشخص است تنها با داشتن وکالت در طلاق بدون حکم دادگاه خانواده، صیغه طلاق جاری نمی‌شود. نکته آخر اینکه اعطای وکالت به زن برای طلاق، اختصاص به نکاح دائم ندارد و در نکاح موقت نیز، شوهر می‌تواند برای بذل مدت، به زن وکالت دهد.
برای مشاوره حقوقی تلفنی می‌توانید با موسسه حقوقی استمرار قانون تماس بگیرید. برای این منظور می‌توانید با شماره تلفن ۲۶۲۹۱۹۱۰-۰۲۱ تماس بگیرید.
