به‌طور کلی طلاق از جمله حقوق مردان در ازدواج است. زن تنها در موارد معدودی مانند عسر و حرج و یا داشتن وکالت در طلاق می‌تواند برای طلاق اقدام کند. اما نوع دیگری از طلاق در سال‌های اخیر رایج شده است که به آن طلاق توافقی می‌گویند. در طلاق توافقی، طرفین مشترکا نسبت به طلاق اقدام می‌کنند و با توافق کامل از یکدیگر جدا می‌شوند.
طلاق توافقی امروزه بخش قابل توجهی از موارد طلاق را در برمی‌گیرد. در این مطلب، همه موارد لازم در مورد طلاق توافقی، زمان و مدارک مورد نیاز برای طلاق توافق و موارد توافق زوجین را مرور خواهیم کرد.
طلاق توافقی چیست؟
گاهی در زندگی مشترک میان زوجین شرایطی بروز می‌کند و هر دو به این جمع‌بندی می‌رسند که طلاق بهترین راه حل است. در این وضعیت هر دو طرف در مورد طلاق به توافق می‌رسند. در این حالت با شرایط خاصی، امکان طلاق زوجین وجود دارد که به آن طلاق توافقی می‌گویند. باید در نظر داشت عنوان طلاق توافقی در قانون مدنی ایران وجود ندارد و این عنوان در قانون حمایت از خانواده دیده شده است.
برای این شکل از جدایی زوجین، نیاز است زوجین در مورد برخی جزییات به توافق رسیده باشند و تنها با توافق میان آن‌ها است که دادگاه حکم به جدایی می‌دهد. اگر در مورد هر یک از موارد توافق حاصل نشود، امکان استفاده از این روش طلاق وجود ندارد. باید در نظر داشت طلاق توافقی نوعی از طلاق بائن است. به همین دلیل امکان بازگشت از طلاق توافقی بدون عقد مجدد وجود ندارد.
به این ترتیب این نوع طلاق برخلاف طلاق رجعی، امکان رجوع از طلاق در مدت عده زن را به مرد نمی‌دهد. در این شرایط اگر زوجین تصمیم به رجوع بگیرند، باید مجددا عقد کنند. همچنین در این شکل طلاق، برخلاف طلاق رجعی، مرد در مدت عده زن موظف به پرداخت نفقه به او نیست و زن نیز در این مدت در صورت فوت شوهر، از او ارث نمی‌برد.
برای مشاوره حقوقی تلفنی، می‌توانید با موسسه حقوقی استمرار قانون تماس بگیرید. برای این منظور می‌توانید با شماره تلفن 26291910-021 تماس بگیرید.
مزایا و معایب طلاق توافقی
هرچند طلاق پدیده خوشایندی نیست، اما گاهی در زندگی مشترک شرایطی پیش می‌آید که طلاق بهترین راه برای هر دو طرف است. در این شرایط، در صورت توافق هر دو طرف بر روی موضوعات اصلی (که به آن خواهیم پرداخت)، طلاق توافقی می‌تواند بهترین انتخاب باشد. این روش، مزایا و معایبی دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
مزایای طلاق توافقی
مهم‌ترین مزیت این روش طلاق نسبت به انواع دیگر طلاق، مدت زمان آن است که باعث می‌شود فرآیند طلاق سریع‌تر از سایر روش‌های طلاق انجام شود. به‌علاوه با توجه به آنکه در طلاق توافقی، طرفین در تمام زمینه‌ها توافق کامل دارند، طلاق به‌صورت منفرد در دادگاه بررسی می‌شود و پرونده‌های جانبی برای آن تشکیل نمی‌شود.
علاوه بر این، مدت زمان در نظر گرفته شده برای سازش زوجه در این روش، زمان کافی در نظر گرفته شده است تا در صورت پشیمانی طرفین، امکان بازگشت به زندگی وجود داشته باشد. همچنین با توجه به اینکه جدایی در طلاق توافقی معمولا با آرامش انجام می‌شود، حرمت میان زوجین حفظ شده و امکان بازگشت مجدد آسان‌تر است.
معایب طلاق توافقی
در مقابل فرآیند این نوع به‌گونه‌ای است که در صورت عدم تمایل مرد به انجام آن، در هر مرحله امکان بر هم خوردن توافق وجود دارد. به این ترتیب در طلاق توافقی، اگر مرد در روز موعود برای طلاق توافقی در دفترخانه حاضر نشود، امکان جاری شدن طلاق وجود ندارد. به همین دلیل ممکن است توافقات انجام گرفته پایمال شود.
موارد توافق زوجین در طلاق توافقی
همان‌طور که عنوان شد، در طلاقی که با توافق میان طرفین است، زوجین باید بر روی مواردی با یکدیگر توافق کنند و بدون این توافق، دادگاه طلاق را ثبت نخواهد کرد. این توافق باید به‌صورت مکتوب باشد و به امضا زوجین یا وکلای قانونی آن‌ها برسد تا در دادگاه مورد استناد قرار گیرد.
در این شکل از جدایی زوجین باید بر روی موارد مختلفی به توافق برسند که بخشی از آن به شرح زیر است:
- مهریه
- نفقه
- اجرت المثل
- جهیزیه
- حضانت فرزند
مهریه در طلاق توافقی
مهریه در طلاق توافقی یکی از اصلی‌ترین بخش‌های توافق میان زوجین است. بر اساس قانون، مهریه از زمان عقد از جمله حقوق زن است و مرد موظف به پرداخت آن است. به این ترتیب و بر اساس قانون، زن هر زمان اراده کند می‌تواند مهریه خود را طلب کند.
به‌طور کلی، بدون توجه به اینکه زوجین در حال طلاق هستند یا در حال زندگی مشترک، زن می‌تواند مهریه خود را درخواست کند.البته در جریان این نوع جدایی، معمولا زوجین در مورد میزان مهریه و شکل پرداخت آن به توافق می‌رسند.
در این فرآیند الزامی به بخشیدن بخش یا کل مهریه از سوی زن نیست و زن می‌تواند کل مهریه خود را درخواست کند. البته به‌طور معمول، زن در ای روش جدایی زوجین و به‌عنوان بخشی از توافق، مقداری از مهریه خود را می‌بخشد و در صورت ناتوانی مرد از پرداخت، برای پرداخت باقی آن توافق می‌شود. درنهایت دادگاه به هر آنچه زوجین بر سر آن توافق کنند حکم خواهد داد و مرد موظف به عمل به آن است. توجه داشته باشید، در صورت عدم پرداخت مهریه از سوی مرد، بدون عذر موجه، زن می‌تواند اقدامات قانونی را بر علیه مرد انجام دهد.
برای مشاوره حقوقی آنلاین، می‌توانید با موسسه حقوقی استمرار قانون تماس بگیرید. برای این منظور کافی با شماره تلفن 26291910-021 تماس بگیرید تا جلسات مشاوره حقوقی با وکیل برای شما هماهنگ شود.
نفقه و اجرت المثل
در زمینه نفقه در این شکا از طلاق نیز وضعیت کم و بیش مانند مهریه است و دادگاه به هر آنچه زوجین بر روی آن توافق کنند حکم می‌کند. باید در نظر داشت نفقه بر خلاف مهریه عدد و رقم ثابتی ندارد. همچنین برخلاف مهریه، در ابتدا و در زمان عقد، در عقدنامه درج نمی‌شود و بر اساس وضعیت زوجه تعیین می‌شود. زوجین در این روش می‌توانند در مورد میزان نفقه به توافق برسند و یا زوجه بپذیرد بدون دریافت نفقه، طلاق بگیرد.
وضعیت اجرت المثل در این نوع طلاق نیز تا حدی مانند نفقه است با این تفاوت که عمدتا اهمیت کمتری دارد. اجرت المثل هزینه‌ای است زن می‌تواند برای کارهایی که در خانه شوهر انجام داده مطالبه کند. در این زمینه باید در نظر داشت اجرت المثل بر خلاف مهریه و یا حتی نفقه، باید از سوی زن به اثبات برسد و به‌طور پیش‌فرض به زن تعلق نمی‌گیرد.
وضعیت جهیزیه
در مورد جهیزیه در این نوع جدایی نیز باید در نظر داشت برخلاف تصور عمومی، به‌طور کلی زن وظیفه‌ای برای تامین جهیزیه ندارد. بر این اساس، تامین تمام وسایل مورد نیاز برای زندگی بر عهده مرد است و به همین دلیل زن می‌تواند جهیزیه‌ای را که به منزل آورده مطالبه کند. برای این موضوع زن باید بتواند از طریق فاکتور خرید و یا توافق با شوهر، جهیزیه خود را مشخص کرده و می‌تواند آن را مطالبه کند.
حضانت فرزندان
در زمینه حضانت فرزندان در طلاق توافقی، شرایط اندکی متفاوت از سایر بخش‌ها است. در اینجا هم دادگاه به توافق میان زوجین عمل خواهد کرد اما در عین حال، مطابق قانون حضانت دادگاه این حق را دارد که در صورت مصلحت کودک، حضانت را بدون توجه به توافق والدین، به زوج یا زوجه بسپارد.
باید در نظر داشت بدون توجه به اینکه حضانت فرزند بر اساس توافق والدین یا نظر دادگاه، در اختیار کدام یک از طرفین است، پدر همچنان وظیفه پرداخت نفقه فرزند را دارد. همچنین هر یک از والدین که حضانت بر عهده او نیست حق دارد برای ملاقات فرزندش اقدام کند. زمان و مکان این ملاقات‌ها بر اساس توافق طرفین و یا در صورت عدم توافق، بر اساس رای دادگاه است. به طور کلی بهتر است در این زمینه از خدمات مشاوره حقوقی بهره بگیرید.
مراحل جدا شدن زوجین با توافق چگونه انجام می شود؟
در مراحل طلاق توافقی، مهم‌ترین موضوع رسیدن زوجین به توافق بر روی مسایلی است که در بالا به آن‌ها اشاره شده است. البته این آغاز راه است و پس از آن باید درخواست طلاق به ثبت برسد.
پس از حصول توافق میان زوجین بر روی مسایل اساسی، باید درخواست طلاق در سامانه نوبت‌دهی طلاق ثبت شود. پس از آن زوجین برای گذراندن دوره‌های اجباری مشاوره به مراکز مشاوره معرفی خواهند شد. هدف از این مشاوره، تلاش برای یافتن راهکارهایی است که مانع از طلاق زوجین شود. در پایان این مشاوه‌ها اگر مشاور به این جمع‌بندی برسد که امکان زندگی مشترک برای زوجین وجود ندارد، گواهی عدم سازش را صادر می‌کند.
پس از این مرحله، زوجین با تکمیل گواهی عدم انصراف توسط دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، راهی دادگاه خانواده می‌شوند تا حکم طلاق برایشان صادر شده و در نهایت برای ثبت آن راهی دفترخانه خواهند شد.
به این ترتیب مشخص است که در این شکل از جدایی، زوجین نمی‌توانند راسا به دفترخانه مراجعه کنند و در نهایت حکم جدایی زوجین باید توسط دادگاه صادر شود.
برای مشاوره حقوقی تلفنی، می‌توانید با موسسه حقوقی استمرار قانون تماس بگیرید. برای این منظور کافی با شماره تلفن 26291910-021 تماس بگیرید تا جلسات مشاوره حقوقی با وکیل برای شما هماهنگ شود.
مدارک طلاق توافقی
غیر از توافق میان زوجین در مورد مسایل اساسی، دو طرف باید مدارکی را برای طلاق توافقی ارائه دهند که بخشی از آن شامل سند ازدواج و مدارک شناسایی طرفین، گواهی بکارت یا عدم بارداری زوجه، توافق کتبی بر سر موضوعات مطرح شده و گواهی عدم امکان سازش است.
به این ترتیب مدارک زیر برای طلاق توافقی مورد نیاز است و باید از سوی زوجین فراهم شود:
- سند ازدواج
- شناسنامه و کارت ملی دو طرف
- در صورت حضور وکیل به‌جای طرفین، وکالت‌نامه وکیل
- گواهی عدم بارداری یا گواهی بکارت
- توافقنامه کتبی در خصوص حقوق و تکالیف زوجین مانند حضانت و ملاقات فرزندان، شرایط پرداخت مهریه و مقدار بذل آن، نفقه و …
- گواهی کتبی مرکز مشاوره در خصوص عدم سازش
- گواهی عدم امکان سازش که از سوی دادگاه خانواده صادر شده است
طلاق توافقی چقدر طول میکشد
در مورد مدت طلاق توافقی نمی‌توان به‌طور دقیق اعلام نظر کرد چراکه با توجه به الزام حضور در جلسات مشاوره و زمان مراکز برای جلسات مشاوره طلاق، ممکن است مدت فرآیند این روش متفاوت باشد. به‌طور معمول این روش جدایی زوجین، با در نظر گرفتن جلسات مشاوره، زمانی تا حدود 3 ماه نیز خواهد داشت هرچند بعد از حکم دادگاه ادامه فرآیند به‌سرعت انجام می‌گیرد. به‌علاوه در نظر داشته باشید فرآیند صدور حکم در شعب مختلف متفاوت است.
همچنین ما در موسسه حقوقی استمرار قانون (محاق)، سریع‌ترین روش طلاق توافقی را با کمک وکلای زبده خانواده پیش روی شما قرار می‌دهیم و در صورت تمایل می‌توانید با وکلای ما در این زمینه مشورت کنید. برای این منظور می‌توانید با شماره تلفن 26291910-021 تماس بگیرید.
برای طلاق توافقی کجا باید رفت؟
در طلاق توافقی ابتدا باید زوجین درخواست خود را در سامانه نوبت‌دهی طلاق ثبت کنند و پس از آن برای مشاوره به مراکز مورد تایید معرفی می‌شوند. در صورتیکه نتایج مشاوره‌ها در نهایت منجر به عدم امکان سازش میان زوجین شود، دو طرف به دادگاه خانواده معرفی می‌شوند. به‌علاوه زوجه باید برای انجام آزمایشات لازم برای گواهی بکارت یا گواهی عدم بارداری اقدام کند چراکه بدون این مدرک، دادگاه حکمی صادر نمی‌کند.
در ادامه دادگاه با بررسی تمام مدارک و تایید توافقات میان زوجین، آن‌ها را برای جاری شدن صیغه طلاق به دفترخانه معرفی می‌کند و در دفترخانه با حضور زوجین و یا وکلای قانونی آن‌ها، صیغه طلاق جاری می‌شود.
پرسش و پاسخ طلاق توافقی
- اگر مرد راضی به طلاق توافقی نباشد چه کاری می‌توان کرد؟
به‌طور کلی در این شکل از جدایی، اگر هر یک از طرفین در هر مرحله، از ادامه کار انصراف دهند امکان جدایی وجود ندارد. بر اساس قانون، حق طلاق با مرد است و زن تنها در شرایط خاصی می‌تواند درخواست طلاق کند. در صورتیکه مرد راضی به این کار نباشد و زن وکالت در طلاق نداشته باشد و نتواند از شروط دوازده گانه ضمن عقد برای جدایی استفاده کند، قانونا نمی‌توان مرد را راضی به جدایی کرد و زن باید به طریقی مرد را به این کار راضی کند.
- وضعیت حضانت فرزندان در جدایی والدین با توافق چگونه است؟
یکی از بخش‌های توافقات در این شکل از جدایی، وضعیت حضانت فرزندان است. در این زمینه اگر میان زوجین توافقی وجود داشته باشد دادگاه به آن عمل خواهد کرد و در غیر این صورت بر اساس قانون حضانت عمل خواهد شد . البته درنهایت در زمینه حضانت کودک، دادگاه همواره مصلحت کودک را در نظر می‌گیرد و رای نهایی را صادر می‌کند.
- آیا زن باید در طلاق توافقی مهریه خود را ببخشد؟
مهریه حقی است که از زمان عقد می‌تواند آن را مطالبه کند و درخواست مهریه و طلاق به‌طور کلی ارتباطی با یکدیگر ندارند. در فرآیند طلاق توافقی، زوجین باید بر روی وضعیت پرداخت مهریه به تفاهمبرسند. همین موضوع نیز در دادگاه مورد استناد قرار خواهد گرفت و قاضی بر اساس آن حکم صادر می‌کند. زوجین می‌توانند در این زمینه هر تفاهمی داشته باشند اما زن به‌هیچ عنوان موظف به بخشش مهریه خود در این شکل از جدایی نیست و می‌تواند مهریه خود را طلب کند.
